Anal fistül nedir? Fistül çeşitleri ve tedavileri nelerdir?

Anal fistül şikâyetinin yarısından fazlası makat bölgesinde apseleşme ile meydana gelir. Bundan dolayı fistül şikâyeti olan hastaların geçmişinde çoğu zaman geçirilmiş makat apsesi öyküsü bulunur. Makat apsesinin başlangıç döneminde makat bölgesinde şiddetli ağrı, makatta kokulu ve kanlı akıntı ya da makatta şişlik meydana gelebilir. Ek olarak enfeksiyona bağlı yüksek ateş, halsizlik şeklindeki bulgular da apseye bağlı gelişebilir. Şayet makat apsesi kendiliğinden patlamışsa ya da doktor müdahalesi ile uygun şekilde boşaltılmadı ise fistül oluşumuna zemin hazırlar. Bu süreçte hastanın makatta ağrı, makatta kanlı kokulu akıntı şikâyeti bariz şekilde azaldığı için hasta iyileştiğini düşünüp kaldığı yerden hayatını devam ettirir.

Tamamen boşaltılmayan cerahat zaman içinde makat arasında kendine bir yol bulmaya çalışır. Bu yolu oluştururken de makat bölgesinde bulunan kaslar arasındaki boşluk alanlardan faydalanır. Bu boşluklara dolan cerahat makat haricinde kendine bir kapı açarak oradan dışarıya akmaya başlayacaktır. Kısaca fistül, giriş ağzı makatın iç bölümünde çıkış ağzı ise genellikle anüs çevresinde olan bir kanal olarak açıklanabilir.

Fistül oluşumunda genel anlamda iltihap öyküsü bulunduğunu belirtmiştik. Yalnız makat apseleri her zaman bu şikayeti vermeyebilir. Kriptoglandüler apseler bazı durumlarda direkt fistüle dönüşerek iltihap boşaltımını sağlayabilirler. Bundan dolayı her şikayet dikkate alınmalı ihmal edilmemelidir. Çünkü fistül her zaman makatla iltihap içinde düz bir yol oluşturmaz. Makat kaslarındaki boşlukların arasında olduğundan zaman zaman çok karışık hatlar çizebilir. Bu durumda da Fistül operasyonunu güçleşebilir.

Anal fistül, çizdiği hatlar sebebiyle birkaç kısımda incelenir;

İntersfinkterik Fistül

Anal Fistül vakaları geniş miktarda intersfinkterik fistüllerden kaynaklanır. Çoğu zaman makatın iç bölümündeki salgı bezlerinde oluşan iltihap formunun makatın iç ve dış kasları içindeki boşluklara yayılarak dış kısımdaki deriye doğru yönelip boşalması sonucu doğar. İntersfinkterik fistüllerde fistül traktı (ağzı)”dentate line” da denilen dişli çizginin altında; dış ağız ise makata en uzak 1-2 santimetre mesafede bulunur.

Transsfinkterik Fistül

Anal fistül hastalarının yüzde 20-30 kadarı transsfinkterik fistül çeşidine sahiptir. Apse, intersfinkterik boşluktan başlayarak dış makat kasını geçerek iskiorektal boşluğa ulaşır. Sonrasında makat bölgesinden 2-3 santimetre uzaktaki deri bölgesine açılarak dışarı atılır.

Kimi durumlarda fistül ağzı yukarıda olup, iç kısma doğru da yüksek ve kör yani dışarıya açılmayan bir trakt oluşturabilmektedir. Buna benzer durumlarda ara sıra transsfinkter fistül suprasfinkterik fistüle de dönüşebilmektedir.

Suprasfinkterik Fistül

Nadir bulunan anal fistül çeşitlerindendir. Görülme oranı %5 ile %20 arasında değişir. Suprasfinkterik fistüllerin bir öteki adı supalevator anal fistüldür. En iç kısımda bulunan dış kası geçerek ilerleyen bu fistül çeşidinde önce iskiorektal boşluğa ulaşan cerahat, sonrasında da dışarıya deriye doğru yol alır. Fistül çoğu zaman makat dış kasının üzerine doğru da uzanarak karışık bir hal alabilir.

Extrasfinkterik Fistül

Anal fistüllerin en kompleks halidir ve görülme olasılığı %1 ile %5 arasındadır. Anal fistül oluşumlarında çoğu zaman makat apsesi öyküsü yer alır. Fakat extrasfinkterik fistüller için vaziyet biraz daha farklı olmaktadır. Exstrasfinkterik fistüller genel anlamda chron, divertikülit şeklinde anorektal hastalıklar sebebiyle ya da aşağı rektumu da etkileyen yaralanmalar-travmalar sonrasında gelişirler.

Anal fistül kendiliğinden geçebilen kolay bir rahatsızlık değildir. Ne olursa olsun uzman bir hekime danışılmalı ve daha kompleks bir hal almadan tedavi edilmelidir. Çünkü dikkatsizlik edilen anal fistül zaman içinde kansere dönüşerek tedavisi olası olmayan boyutlara ulaşabilir.

Ameliyatsız Anal Fistül Tedavi Yöntemleri

Anal fistül tedavisinde birçok uygulama denenmiştir. Gelişen çağdaş yöntemler, anal fistül hastaları için de fazlaca efektif seçenekler sunmaktadır. Laft denilen Laser ablation of the fistula tract ve Filac adıyla anılan Fistula laser closure operasyonları ile

VAAFT gibi yöntemler yardımıyla, anal fistül tedavilerinde başarılı neticeler elde edilmektedir. Kullanılan teknikler anal fistülün yapısına göre değişebilir. Hangi yöntemin kişi için uygun olduğuna ayrıntılı bir muayenenin ardından uzman doktor karar verir.

Ameliyatsız anal fistül tedavisi 5-8 dakika gibi bir sürede gerçekleştirilir.

Narkoz uygulanmaz, buna bağlı yan etkilere rastlanmaz.

İşlemin öncesinde tetkik ya da tahlil istenmez.

İşlemin gerçekleşmesinde kişinin, aç ya da tok olması önemli değildir.

Ameliyatsız anal fistül işleminde kesi-dikiş uygulaması yoktur.

Dokulara zarar verilmediği için bölgedeki iyileşme hızlı gerçekleşir.

Yatış gerektirmez.

Ameliyatsız Anal Fistül tedavisinde ağrı da azdır.

Gaz kaçırma, dışkı tutamama, şiddetli ağrı hissi gibi yan etkilere rastlanmaz.

Kaynak: https://www.doktorsitesi.com’ a Teşekkür Ederiz